Thuốc tiêm là dạng thuốc vô khuẩn, có thể ở dạng lỏng (dung dịch, hỗn dịch, chất hoạt động bề mặt tween 80, triethanolamine tea, span 80 hay nhũ tương) hoặc có thể ở dạng bột được đóng cùng với một ống chất lỏng thích hợp dùng để pha chế thành dung dịch hay hỗn dịch ngay trước khi tiêm, để tiêm vào cơ thể theo nhiều đường tiêm khác nhau.
Các đường đưa thuốc
Thuốc được tiêm vào cơ thể theo các đường tiêm khác nhau. Đối với mỗi đường tiêm thuốc vào cơ thể chỉ dung nạp được một thể tích thuốc nhất định. Các đường tiêm thuốc khác nhau có yêu cầu về đẳng trương, chất gây sốt, độ trong, các chất được, poly, span 80, triethanolamine tea thêm vào trong công thức thuốc rất khác nhau…
Do vậy, các nhà bào chế cần phải biết được yêu cầu, đặc điểm của từng đường tiêm thuốc để vận dụng khi nghiên cứu xây dựng công thức với các chất hoạt động bề mặt tween 80, span 80 hay kiềm hữu co triethanolamine tea do Phương Nam bán trên thị trường cho sản xuất cũng như hướng dẫn sử dụng các chế phẩm thuốc tiêm một cách có hiệu quả và an toàn nhất.
Các đường tiêm thường gặp:
Tiêm trong da.
Tiêm dưới da.
Tiêm bắp.
Tiêm tĩnh mạch.
Tiêm động mạch.
Tiêm trực tiếp vào cơ tim.
Tiêm cột sống.
Tiêm vào khớp hoặc túi bao khớp
Tiêm vào mắt
Phân loại thuốc tiêm
Dựa theo đường tiêm thuốc:
Dựa theo hệ phân tán
Dựa theo bản chất của dung tiêm môi dùng pha thuốc
Dựa theo tính an toàn và hiệu quả của polysorbate 80
Dựa theo tính an toàn và hiệu quả của span 80
Dựa theo tính an toàn và hiệu quả của triethanolamine tea
Dựa theo nguồn gốc và mục đích sử dụng
Dựa theo liều dùng
Những ưu điểm và hạn chế của dạng thuốc tiêm
Ưu đi ểm :
Tiêm trực tiếp vào mạch máu hoặc cơ quan đích thì dược chất không phải tham gia vào quá trình hấp thu mà được đưa thẳng tới nơi tác dụng của thuốc nên có thể gây ra đáp ứng sinh học tức thì.
Thuốc tiêm là dạng thuốc thích hợp với nhiều dược chất không thể dùng theo đường uống.
Thuốc tiêm cho phép khu trú tác dụng của thuốc tại nơi tiêm nhằm tăng cường tác dụng tại đích và hạn chế hoặc tránh những tác dụng độc đối với cơ thể.
Tiêm là đường dùng thuốc tốt nhất trong các trường hợp: người bệnh bị ngất, không kiểm soát được bản thân hoặc không thể dùng theo đường uống…
Thuốc tiêm cho phép thiết lập lại sự mất cân bằng về nước, chất điện giải, cung cấp các chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể trong trường hợp người bệnh không ăn được trong thời gian dài.
Dùng thuốc theo đường tiêm cho phép kiểm soát được liều lượng một cách chính xác hơn, dự đoán được mức độ và độ lặp lại của quá trình hấp thu dược chất tốt hơn so với khi dung thuốc theo đường uống.
* Hạn chế:
Thuốc tiêm được tiêm trực tiếp vào các mô, bỏ qua hàng rào bảo vệ tự nhiên của cơ thể nên thuốc tiêm phải là những chế phẩm vô khuẩn, tinh khiết, ổn định để không gây tai biến khi sử dụng.
Phải thực hiện nghiêm ngặt các yêu câù vệ sinh vô khuẩn khi tiêm thuốc.
Dùng thuốc theo đường tiêm thường mất nhiều thời gian hơn so với các đường dùng thuốc khác và đòi hỏi phải theo dõi trong suốt thời gian tiêm( tiêm truyền tĩnh mạch).
Giá thành của các chế phẩm thuốc tiêm thường đắt hơn so với các dạng thuốc khác.
