Thời điểm xây dựng: 1696 - 1700 Địa điểm: Vienna, Áo Schloss Schönbrunn, cung điện mùa hè của chế độ quân chủ Áo - Hung, là một trong những công trình kiến trúc cung điện Baroque lớn nhất, đẹp nhất và tráng lệ nhất ở Trung Âu. Dù có đúng như thế, thiết kế cung điện và nhà vườn chỉ là một phần rất nhỏ của những gì mà kiến trúc sư thiết kế cung điện Johann Bernhard Fischer von Erlach mơ tưởng lúc ban đầu.
Fischer - "kiến trúc sư cung đình và hoàng đế" của Hoàng đế Leopold I, là nhân vật chính trong sự phát triển nghệ thuật Baroque ở Áo. Năm 1671, ở độ tuổi 15 ông đến Ý và ở đây trong 16 năm, nghiên cứu các kiểu mẫu di tích kiến trúc Hy Hạp và La Mã lẫn công trình nhà vườn đẹp của Borromini, Bernini và Fontana. Ông cũng liên kết với kiến trúc sư Pháp và tìm hiểu công trình của họ qua các bản khắc gỗ. Khi trở về Áo năm 1687, ông nhận thấy Vienna đang phục hồi sau khi bị Thổ Nhĩ Kỳ bao vây, đầy tự tin và sẵn sàng cho những dự án xây dựng đầy tham vọng. Ngay sau đó, ông tìm thấy những người tài trợ quan trọng và ông vào ở trong hoàng cung, trở thành thầy dạy cho con trai của Hoàng đế Joseph, sau này là Joseph I. Năm 1696 ông được nâng lên thành giới quý tộc và được phong danh hiệu "von Erlach". Năm 1704 ông du lịch sang Đức, Hà Lan và Anh để gặp Christopher Wren.
Sơ đồ và thực tế thi công xây dựng từ phần thô đến hoàn thiện công trình nhà vườn đẹp
Có lẽ đối với Joseph, Fischer von Erlach thiết kế sơ đồ kiến trúc 4 tầng đầu tiên về Schönbrunn. Ngày tháng chưa rõ, nhưng quy mô là công trình nhà đẹp rộng lớn đến mức ông không thể lường hết.
.jpg)
Cung điện Schloss Schönbrunn rộng thênh thang, bên ngoài Vienna do Fischer thiết kế chủ yếu là 4 tầng nhưng Nikolaus Pacassi thiết kế thi công lại phần lớn trong thế kỷ 18 (Ảnh: musik-hochzeit)
Khi ý tưởng thiết kế thi công về nơi ở lý tưởng của Hoàng đế La Mã thần thánh nảy sinh, cung điện được xây dựng là ngôi nhà với quy mô lớn đẹp hơn điện Versailles của Louis 14. Cung điện đồ sộ phải xây dựng trên đỉnh đồi Schönbrunn bên ngoài Vienna. Lối vào giữa 2 bản sao Cột thành Troy ở Rome dẫn đến một không gian rộng lớn lộ thiên dành cho môn cưỡi ngựa đấu thương, bên hông là các bể chứa có vòi phun nước. Phía sau nổi lên một dải đất bằng tạo bậc dốc lên bằng cách đoạn thoai thoải phỏng theo công viên nhà vườn đẹp trong điện Versailles. Trên đỉnh, bản thân cung điện chia thành một mặt mắt trung tâm và các sân bên nối bằng các cánh tường một phần tư.
Thi công phần thô từ năm 1696, mặc dù Schönbrunn khi được xây dựng chắc chắn là một phiên bản đã cắt xén, nhưng vẫn còn rộng thênh thang nếu xét theo bất kỳ tiêu chuẩn thông thường nào. Nhận ra khoảng sân lớn, cùng với 2 vòi nước, mặt tiền vẫn còn phảng phất điện Versailles, với đại sảnh ở giữa và các cánh tường dành cho Hoàng đế và Hoàng hậu ở bên trái và phải.
.jpg)
Phòng trưng bày lớn trong cung điện Schloss Schönbrunn (Ảnh: imagevienna)
Nội thất của Fischer với thiết kế tạo ấn tượng phù hợp, đầy ắp sản phẩm bằng thạch cao thi công hoàn thiện và tranh vẽ trên trần nhà đẹp của các họa sỹ hàng đầu. Tuy nhiên, không cần phải bàn nhiều về chúng, bởi lẽ toàn bộ cung điện đã được Nikolaus Pa- cassi thiết kế lại về cơ bản trong thế kỷ 18, ông là kiến trúc sư cung đình của Nữ hoàng Maria Theresa. Pacassi cũng thay đổi nội thất, nâng sàn trên cùng, chèn thêm một tầng lừng và thêm vào cho mặt tiền phía bắc một hàng cột Ionic - vì thế xâm phạm nghiêm trọng mặt cắt đứng của Fischer.
Số liệu thi công thực tế:
Chiều dài: 190m
Diện tích công viên: 1.200 x 1.300m
Số phòng: 1.400
Cung điện của Maria Theresa.
Tuy nhiên, thiết kế nội thất của Pacassi là tác phẩm nghệ thuật Rococo quan trọng, vì thế làm giảm bớt khiếm khuyết trong thiết kế nhà ở của Fischer. Hành lang lớn dẫn đến phần giữa của mặt tiền, lúc trước Fischer dùng làm đại sảnh. Cột áp tường có rãnh trang trí đỡ mũ cột trang trí lá ô rô so với trang trí trên tường và gương mạ vàng. Cầu thang xanh lúc trước là phòng ăn của Fischer, chỉ giữ lại tranh vẽ trên trần trong thời đại của ông, tranh phong Joseph I làm thần của Sebastiano Ricci.
"Triệu phòng" có các panel chạm bằng gỗ hồng sắc với 260 tiểu họa Ấn Độ vẽ trên loại giấy da hảo hạng mô tả đời sống ở triều đình các hoàng đế Mughal. Căn phòng đặt theo tên Napoléon, nơi ông đã nghỉ qua đêm vào năm 1805 và 1859, có treo các thảm thêu Brussels cảnh chiến trường thế kỷ 18. Phòng "Vieux-Lacque" là phòng riêng của Maria Theresa, kết hợp nghệ thuật Rococo của Vienna với các panel sơn màu đen của vùng Đông Á. Phòng Trung Hoa hình tròn, lúc trước làm phòng học của Joseph I, cũng có sơn mài Trung Hoa, lại được trang trí theo nghệ thuật Rococo.
Công viên Schönbrunn cũng tạo ấn tượng như cung điện, các hàng giậu cắt tỉa công phu hình thành các vách tường nghệ thuật tạo hình cây cảnh cao bằng tòa nhà 3 tầng. Trong số các công trình, nổi tiếng nhất là công trình Gloriette, vốn là một dãy cột theo trường phái Tân cổ điển bất hủ do Ferdinand von Hokenberg thiết kế, và Nhà Cọ cũng đồ sộ không kém được xây dựng cho Franz Joshp I năm 1882.