Phương Nam Co LTD
Thi công xây dựng phần thô
© 28/3/2024 - Vietnam12h.com Application
 Thiết kế những mẫu nhà đẹp ở đầu thế kỷ XX

Đầu thế kỷ XX, các nước tư bản chủ nghĩa hoàn thành giai đoạn quá độ từ chủ nghĩa tư bản lên chủ nghĩa đế quốc, bước lên giai đoạn tột cùng về sự phát triển của nó là chủ nghĩa tư bản lũng đoạn.

Mâu thuẫn chủ yếu giữa sản xuất có tính chất xã hội và chiếm hữu có tính chất cá nhân về tư liệu sản xuất và đất đai ngày càng sâu sắc hơn.

Việc sản xuất và tích lũy tư bản ở mức độ cao như vậy đã trở thành các tổ chức tư bản có tác dụng trong đời sống kinh tế, lĩnh vực thiết kế thi công nhà phố, nhà vườ, biệt thự đẹp. Nhiều loại tư bản nhập lại và sản xuất tập trung một cách đại quy mô.

Các cường quốc đã chia cắt xong lãnh thổ thế giới, nhưng mỗi nước lại có một tính chất riêng và lục đục đòi chia lại thế giới.

Đế quốc Anh mang tính chất thực dân, đế quốc Đức mang tính chất xâm lược quân sự, chiếm đoạt đất dai. Nước Nga trở thành trung tâm cách mạng thế giới, các mâu thuẫn nảy sinh giữa sự phát triển nhanh của tư bản và sự lạc hậu của nền nông nghiệp.

Các loại mâu thuẫn giữa đế quốc và đế quốc, giữa nội bộ các tập đoàn tư bản lũng đoạn đã làm nổ ra chiến tranh thế giới và làm cho cuộc khủng hoảng kinh tế thêm sâu sảc hơn. Mâu thuẫn giữa giai cấp vô sản và giai cấp tư sản giữa các dân tộc bị áp bức và chủ nghĩa đế quốc đã dẫn đến các cuộc đấu tranh của giai cấp vô sản, thắng lợi của cuộc Cách mạng tháng Mười Nga, sự ra đời của các nước xã hội chủ nghĩa và thắng lợi của phong trào giải phóng dân tộc.

Trong một bối cảnh lịch sử như vậy, sau chiến tranh thế giới thứ nhất, thiết kế kiến trúc nhà đẹp của giai đoạn lịch sử hiên đại đã có nhiều đặc điểm mới thoát ly hẳn đối với quá khứ.

Các loại hình kiến trúc xây dựng thay đổi cả vể số lượng cũng như chất lượng. Nhiều loại hình kiến trúc mới ra đời như hăngga máy bay, rạp chiếu bóng, nhà phố, biệt thự, nhà vườn đẹp các phòng thí nghiệm khoa học và phòng nghiên cứu v.v... Những loại hình kiến trúc cũ đều có thay đổi trước yêu cầu mới của khoa học kỹ thuật xây dựng cho phần thô, hoàn thiện nhà xây thô và đời sống xã hội.

Thiết kế kiến trúc trở thành công cụ bóc lột kinh tế và phục vụ toàn diện cho chủ nghĩa tư bản. Do có tiền đề vật chất, các tổ chức lũng đoạn đã nắm trong tay tất cả các khâu liên quan đến kiến trúc xây dựng nhà đẹp, từ vật liệu phần thô cho đến vật liệu xây dựng phần hoàn thiện cho đến thành phẩm. Kiến trúc không còn đơn thuần là công cụ sinh hoạt giản đơn và trực tiếp hay mỹ nghệ phẩm, thương phẩm nữa, mà trở thành phương tiện đầu cơ chính trị và kinh tế.

Vì vậy, từ việc phân tích và biên soạn tài liệu thiết kế các công trình kiến trúc nhà đẹp đến việc nghiên cứu khoa học và tổng kết các xu hướng, đều đã được thúc đẩy để đáp ứng những nhu cầu về công nghệ vật chất. Các thành tựu của nghệ thuật kiến trúc xây dựng được sử dụng rất triệt để làm công cụ xoa dịu nhân dân, che lấp những mâu thuẫn xã hội.

Những yếu tố dẫn đến sự thay đổi của thiết kế kiến trúc sau chiến tranh thế giới thứ nhất là:

Sau chiến tranh, nạn thiếu nhà ở, biệt thự, nhà vườn đẹp trở nên trầm trọng.

Sự đòi hỏi một phương pháp thiết kế và xây dựng phần thô nhà đẹp phù hợp với yêu cầu hiện đại hoá công nghiệp tư bản chủ nghĩa.

Kình tế và công nghiệp nhất là công nghiệp vật liệu xây dựng cho phần thô và hoàn thiện công trình có nhiều thành tựu cho nên báo giá thi công với giá thành xây dựng hợp lý.

Quan điểm thẩm mỹ, nhà đẹp có nhiều nét mới.

Nền kinh tế bị chiến tranh tàn phá đã đưa đến những hậu quả nặng nề, đặc biệt là những khó khăn về nhà ở (khi chiến tranh thế giới kết thúc, ở Pháp có 360.000 căn nhà đẹp bị phá hủy, 130.000 căn nhà bị phá hỏng. Sau chiến tranh ở Anh thiếu 500.000 căn hộ. Thống kê ở Anh cho thấy hai phần ba trong số 13.000.000 hộ gia đình có điểu kiộn sống thấp và 1.500.000 căn hộ cần sửa chữa gấp. Ở Pháp, nhà ở kiểu ký túc xá chỉ đáp ứng được một phần năm yèu cầu cần thiết. Ở New York ( Mỹ) 1.000.000 người phải sống trong nhà ổ chuột).

Yêu cầu về thi công xây dựng nhà ở từ phần thô cho đến hoàn thiện nhà xây thô sau chiến tranh, sự tập trung dân vào thành phố làm trầm trọng thêm tình trạng căng thẳng của các đô thị.

Những vấn đề về phương pháp sáng tác mới đã đặt ra trước xã hội cũng như trước các kiến trúc sư lúc bấy giờ là gắn liền với công nghiệp vật liệu xây dựng và vật liệu mới để thi công phần thô và hoàn thiện nhà xây thô; đồng thời đã tạo điều kiện quan trọng cho việc thực hiện những sáng tạo mới.

Trong khi đi tìm những hình thức thiết kế kiến trúc mới, kiến trúc nhà đẹp hiện đại đã thoát ly với phương pháp sáng tác quen biết của quá khứ. Phương pháp sáng tác cũ ngự trị trong suốt bốn thế kỷ trước, đến thế kỷ XX đã không còn phù hợp nữa. Những quan niệm về tổ hợp, lý luận về tỷ lệ, hình dáng của phái học viện cũ đã được thay bằng phương pháp bố cục tự do, không còn đối xứng, gò bó, cứng nhắc như cũ nữa.

Những quan niệm mới về công năng, tiện nghi, sự tiết kiệm không gian kiến trúc, hoàn cảnh thiên nhiên “ thiết kế nhà vườn đẹp” và môi trường nhân tạo “mẫu nhà phố 3 – tầng đẹp” đã được đề cập kỹ lưỡng trong quá trình tạo nên những không gian kiến trúc mới. Nhưng những yêu cầu về công năng này không đứng một mình, mà nó gắn liền với kết cấu phần thô và kinh tế “các bảng báo giá thi công xây dựng phần thô”.

Để đảm bảo được những yêu cầu đó, kiến trúc còn phải được công nghiệp hoá, tiêu chuẩn hoá và thống nhất hoá, những thành phẩm phần thô nhà đẹp phải được thi công xây dựng trong các xí nghiệp công nghiệp rồi đưa ra lắp ghép.

Những quan niệm mỹ học mới của một thời đại cơ khí, sản xuất ô tô, máy bay và tàu thuỷ cũng đưa đến yêu cầu đơn giản hoá và hợp lý hoá hình thức thiết kế kiến trúc nhà đẹp.

Việc sử dụng các vật liệu mới như thép, bê tông cốt thép “ trong báo giá thi công phần thô” và kính được đẩy mạnh “ đơn giá thi công phần hoàn thiện nhà xây thô”, vì tính năng của chúng tương đối ưu việt. Thép “ cho thi công phần thô” có độ vững và độ dẻo lớn; bê tông “ đơn giá thi công phần thô” bền vững và có khả năng tạo hình thiết kế kiến trúc phong phú, linh hoạt; kính cho phép mở được cửa sổ lớn tuỳ ý. Đặc biệt, việc sử dụng bê tông cốt thép có tác dụng tương đối quyết định đối với hình thức kiến trúc hiện đại. Loại vật liệu này được dùng nhiều từ cuối thế kỷ XIX ở Pháp, điển hình nhất là trong cống trình cầu dãn nước Archer (1898) của Edmond Quagner. Đến đầu thế kỷ XX, ở nhiều nơi, bê tông cốt thép đã chiếm vị trí gần như độc tôn, với những đóng góp đáng kể nhất lúc bấy giờ là ở Pháp với Auguste Perret (1874- 1954) và Le Corbusier (1887-1965). Auguste Perret là bậc thầy về bê tông cốt thép, ông là người góp phần đáng kể vào cuộc cách mạng của bê tông cốt thép trong thế kỷ XX, tác phẩm tiêu biểu của ông là Ngôi nhà số 25 Bis đường Franklin ở Paris, Pháp xây dựng  năm 1903. Tòa nhà này có những đặc điểm sau: bộc lộ hệ thống khung kết cấu ra ngoài mặt tường, không gian bên trong chia cắt một cách tự do, tạo hình mang tính chất cách tân rõ nét so với các công trình khác lúc bấy giờ.

Thiết kế mặt đứng và mặt bằng ngôi nhà phố đẹp ở số25 Bis, đường Franklin, Paris, KTS. Auguste Perret. Các mẫu nhà 3 ÷ 5 tầng rộng hơn 5m

 

Đối với Mỹ là nước sản xuất gang thép, kiến trúc thép rất được chú trọng, đặc biệt những kiến trúc sư thiên về thép rất được tán dương, vì đáp ứng được các khẩu vị của nhà tư bản sắt thép, thiết kế thi công phần thô xây dựng thép nhờ những tác phẩm kiến trúc mà thu được rất nhiều lợi nhuận.

Ngoài ra, nhôm, chất dẻo, cao su nhân tạo, gốm, sứ ... cũng được sử dụng ngày càng phổ biến hơn trong phần hoàn thiện kiến trúc cho biệt thự, nhà phố đẹp, .

Đối với những vật liệu xây dựng cũ như gạch, gỗ, phương pháp và phạm vi sử dụng cũng đuợc cải tiến, mở rộng, tính năng được sử dụng triệt để hơn.

Việc sử dụng những vật liệu mới, cùng với phương pháp thi công xây dựng mới đã làm thay đổi hình thức kiến trúc cũ như thi công phần thô nhà ở với tường chịu lực, kết cấu dầm cột và vòm cuốn.

Các kết cấu mới được sử dụng rộng rãi, như kết cấu thi công phần thô với khung có sự phần chia rõ rệt giữa các thành phần chịu lực và thành phần bao che của nhà, kết cấu không gian lớn vòm, vỏ mỏng, bản gấp và dây treo. Chính việc sừ dụng kết cấu mới như vậy lại có ảnh hưởng ngược lại, có tác dụng kích thích đối với việc sản xuất vật liệu xây dựng.

Thật ra, sau chiến tranh thế giới thứ nhất, không phải những sự thay đổi liên quan đến hình khối và hình thức kiến trúc, vật liệu và phương pháp xây dựng đã bắt đẩu ngay mà còn phải dò tim, nghiên cứu, chờ đợi, thử thách đến  năm 1930 mới di đến sự dứt khoát.

Trong những vấn đề hiện tại của kiến trúc, đập vào mắt gây đau đầu nhất là vấn đề nhà ở công nhân, vấn đề kiến trúc nhịp lớn và nhà chọc trời.

Sau chiến tranh thế giới thứ hai, đã có những thần tượng lớn trong hoạt động kiến trúc, đó là những kiến trúc sư có tài năng lỗi lạc, kiến thức uyên thâm, có lương tâm nghề nghiệp, được thế giới hết sức ca ngợi. Ngoài ra cũng còn một số kiến trúc sư chú ý nhiều đến tính chất quảng cáo của công trình và thị hiếu của khách hàng hơn là những nội dung của kiến trúc.

Vậy thực chất của các vấn đề nhà ở công nhân, kiến trúc nhịp lớn và các nhà chọc trời là gì ?

Vấn đề nhà ở công nhân là vấn đề mũi nhọn của kiến trúc trong hoàn cảnh sau chiến tranh và trong sự phát triển kinh tế tư bản chủ nghĩa. Một số nhà nuớc tư bản đã phải đề ra những kế hoạch này nọ; và nếu theo thống kê, thì số lượng và chất lượng nhà ở công nhân có tãng. Tuy vậy, thực tế bi đát hơn nhiều.

Nhà ở trong các nước công nghiệp thế kỷ XX khác nhà ở thế kỷ XIX ở chỗ, quyền sở hữu do các tư bản lũng đoạn nắm mà không nằm trong tay các tư sản nhà của. Các tổ chúc này dùng để làm phương tiện bóc lột người ở trong một thời gian dài. Bọn chủ đòi tiền nhà rất cao; và thực chất đó là một hình thức để thu lại tiền lương của cống nhân. Đối với chủ tư bản, nhà ở cho công nhân được sử dụng như một công cụ trấn áp, mua chuộc và làm thủ đoạn tranh cướp sức lao động. Do vậy chúng ta dễ hiểu vì sao chất lượng nhà ở cho công nhân lại rất kém và rất tồi tàn.

Đối với nhà ở của những tầng lớp trung bình trong xã hội cũng vậy. Đầu tiên họ bị đẩy khỏi khu vực trung tâm - để dành cho các loại nhà làm việc, nhà băng và cửa hàng - đi tìm những mảnh đất rẻ và yên tĩnh, xây dựng lên những kiểu nhà hai tầng kênh kiệu xung quanh có hàng rào cắm mảnh chai. Khi việc xây dựng phân tán, tốn đất nhu vậy dược thay bàng những loại nhà hộp diêm đặt ngang hoặc đặt đứng tô điểm bởi một ít cây xanh, thì vấn đề đặt ra ở đày là thiếu phương tiện và thiết bị văn hoá. Những hậu quả trên không thể không dẫn đến sự báo động đối với kiến ưúc sư, các nhà hành chính; các nhà vộ sinh học, tâm lý học, xã hội học và kinh tế học.

Thông thường các kiến trúc sư bao giờ cũng đi đầu trong lĩnh vực này. Tuy rất nhiều đồ án, rất nhiều nghiên cứu và ý đồ lớn, táo bạo, nhung thành công của các kiến trúc sư đó thường có tính chất cục bộ và hạn chế.

Do vật liệu xây dựng và kết cấu công trình đã đổi mới so với trước đây, cộng thêm với sự phát triển về khoa học tính toán độ bền của công trình, kiến trúc nhịp lớn ra đời và ngày càng thu hút sức chú ý của mọi người.

Trước thế kỷ XVIII, muốn làm nhịp lớn người ta dùng vòm cuốn gạch hay đá. Thê kỷ XX, ngoài bê tông cốt thép và thép còn có bê tông ứng xưất trước, xi măng cốt Ihép và kết cấu dây treo. Hình thức kiến trúc của các hệ kết cấu mới này rất đẹp. Từ hệ thống kết cấu phẳng dầm dàn đến kết cấu không gian cong một chiều và hai chiều, kết cấu hỗn hợp phảng và không gian... đều được sử dụng loại hình kiến trúc mới có trong kiến trúc hiện đại như rạp chiếu bóng, cung thể thao, bể bơi có mái, hãng-ga máy bay, xưởng phim, nhà triển lãm...

Nhưng bèn cạnh những thành tựu của nó, kiến trúc nhịp lớn còn có những mặt hết sức phiến diện: phủ nhận tầm quan trọng của thích dụng và kinh tế, lấy dộ lớn của nhịp làm cơ sở đánh giá công trình, cho rằng nhịp càng lớn càng tốt (?) và kết cấu càng độc dáo càng tốt.

Ở một số nước công nghiệp, kết cấu nhịp lớn đã tạo ra trong kiến trúc một cạc diện hỗn loạn, tạo nên những hình tượng hết sức cổ quái và hiệu quả của nó là việc bài xích những vật liêu xây dựng lúc bấy giò. Nhà chọc trời cũng là một vấn để trong kiến trúc được tranh luận rất nhiều, dai dẳng ở nhiều nước, nhưng đến nay có thể đi đến kết luận vì lợi hại của nó đã rõ.

Nhà chọc trời là sản phẩm của các nước tư bản, đặc biệt là ở Mỹ số lượng nhà chọc trời rất lớn; trong nước này kỷ lục về số lượng nhà chọc trời lại do thành phố New York nắm giữ. Cao ba bốn chục tầng đến bẩy tám chục tầng hay hơn nữa, những loại nhà này thường dùng để làm việc, làm khách sạn, nhà ở, trung tâm bách hoá. Chúng ra đời từ sau khi lìm ra thang máy (1859) và đạt đến đỉnh cao của những hoạt động xây dựng từ sau những năm 30 của thế kỷ này.

Toà nhà Empire State Building ở Mỹ xây dựng phần thô và hoàn thiện nhà xây thô vào những năm 1930 cao 385m, 102 tầng có 36 chiếc thang máy. Nhiều nước đã rút được kinh nghiệm, thận trọng trong việc xây dựng không những đối với nhà chọc trời, mà ngay trong lĩnh vực nhà cao tầng (có số tầng khiêm tốn hơn). Nhà cao tầng được đẩy mạnh xây dựng là do ảnh hưởng của những yếu tố có tính chất quyết định sau:

Nhịp điệu của cuộc sống hiện đại căng thẳng, đòi hỏi phải rút ngắn độ xa thành phố, tiết kiệm thời gian cho con người.

Nạn khan hiếm đất đai và bảng giá đất thành phố tăng vọt (Có thời điểm ở Mỹ lên tới 9.500 đô la giá một m2 đất) làm tăng đơn giá thi công nhà đẹp.

Sự tiến bộ của kỹ thuật xây dựng, việc sử dụng những vật liệu kết cấu mới và sự hoàn thiện nhà đẹp về thiết bị (thang điện, máy điều hoà không khí...).

Các phương tiện sinh hoạt được đơn giản hoá và các tiểu gia đình được hoàn thành. Thiết kế nhà ở cao tầng đẹp không thích hợp với những hộ quá đông người hoặc việc nấu nướng và sưởi ấm như trước đây. Thiết kế nhà bếp đẹp phải gọn nhẹ, sử dụng hơi đốt hoặc có nơi ăn uống công cộng để khỏi phải thiết kế bếp lớn, có thiết kế tủ bếp đẹp trong nhà ở.