Tuỳ theo tư cách là người đi vay hay cho vay mà có các rủi ro lãi suất khác nhau. Chẳng hạn, một người có 5.000 đô-la gửi vào ngân hàng với cam kết được hưởng mức lãi suất biến đổi, được điều chỉnh hàng ngày theo lãi suất trên thị trường tiền tệ. Đứng trên góc độ của người có tiền, tức là người cho vay, rủi ro về lãi suất chính là rủi ro của việc giảm lãi suất. Để bảo hiểm cho loại rủi ro này, người ta quy định về mức lãi suất sàn (floor), tức là bảo đảm một mức lãi suất tối thiểu đối với khoản tiền của người gửi tiền.
Nhưng nếu với tư cách là người đi vay, chẳng hạn để mua nhà, một người vay tiền ngân hàng số tiền 100.000 đô-la với lãi suất biến đổi. Lãi suất này được điều chỉnh hàng năm theo lãi suất của thị trường tiền tệ. Trên quan điểm của người đi vay, rủi ro về lãi suất là rủi ro khi lãi suất tăng. Do đó, để người đi vay có phương tiện chống lại rủi ro này, người ta sẽ đưa ra một mức lãi suất trần (cap), bảo đảm cho người đi vay chịu mức lãi suất đi vay không vượt quá mức lãi suất tối đa đã quy định.
Quyền chọn
Quyền chọn là quyền được mua (hoặc bán) tài sản với một mức giá đã được ấn định trước. Quyền chọn được coi là một trong những hình thức bảo hiểm. Việc mua một quyền chọn để giảm rủi ro cho phép ta bảo hiểm chống lại thiệt hại do tăng hoặc giảm giá hàng hóa. Điểm khác biệt của quyền chọn so với hợp đồng kỳ hạn thể hiện là trong hợp đồng kỳ hạn có yếu tố bắt buộc phải mua (hoặc bán) tài sản trong tương lai với một mức giá cả đã được ấn định trước.
Tất cả các loại hợp đồng, trong đó có quy định một bên của hợp đồng có quyền mua hoặc bán một loại tài sản nào đó với mức giá cả thực hiện được ấn định trước đều được gọi là quyền chọn. Có bao nhiêu loại hàng hóa được đem ra trao đổi mua bán thì có bấy nhiêu loại quyền chọn: quyền chọn về nguyên vật liệu, về cổ phiếu, về lãi suất, về ngoại tệ, và nhiều loại hàng hóa khác. Một số hợp đồng quyền chọn được chuẩn hoá, và được niêm yết trên các thị trường có tổ chức nh¬ư Chicago Board Options Exchange của Mỹ, Osaka Options Exchange của Nhật, hoặc Marché des Options Négociabbles de Paris (Monep) của Pháp.
Dưới đây là một vài thuật ngữ liên quan đến quyền chọn:
Quyền chọn để mua một tài sản được gọi là quyền chọn mua, hoặc call. Quyền chọn để bán một tài sản được gọi là quyền chọn bán, hoặc put.
Tài sản được đem ra mua hoặc bán được gọi là tài sản liên quan.
Mức giá ấn định trong hợp đồng quyền chọn được gọi là giá thực hiện.
Thời điểm cuối cùng để có thể thực hiện quyền chọn gọi là ngày đến hạn, ngày đáo hạn hoặc ngày hoàn tất.
Quyền chọn chỉ có thể được thực hiện vào đúng ngày đến hạn được gọi là quyền chọn theo kiểu châu Âu. Quyền chọn có thể được thực hiện ở bất kỳ thời điểm nào cho đến – và tính cả – ngày đến hạn, được gọi là quyền chọn theo kiểu Mỹ.