Phân tán rủi ro là đem phân chia tiền đầu tư vào nhiều loại tài sản có mức độ rủi ro khác nhau, thay vì tập trung đầu tư vào một loại tài sản duy nhất. Nguyên tắc của việc phân tán rủi ro nêu rằng, bằng cách tiến hành đa dạng hoá đầu tư¬ vào nhiều hoạt động có độ rủi ro khác nhau, người ta có thể giảm được rủi ro mà không làm giảm khả năng sinh lời của các khoản đầu tư¬.
Tuy nhiên, trong thực tế, không phải loại rủi ro nào cũng có thể loại bỏ được bằng cách phân tán đầu tư. Ví dụ, tỷ suất doanh lợi của cổ phiếu có quan hệ chặt chẽ với thực trạng của nền kinh tế. Nền kinh tế suy thoái sẽ có tác động tiêu cực đến lợi nhuận của các doanh nghiệp, do đó sẽ dẫn đến sự giảm sút mức doanh lợi của cổ phiếu. Chính vì vậy, khi thực hiện chiến lược đầu tư vào nhiều cổ phiếu khác nhau để nhằm tránh nguy cơ giảm giá chứng khoán lại là chiến lược làm cho lợi ích bị thu hẹp lại.
Điều này tương ứng với rủi ro mà ta không thể tránh được do phân tán đầu tư¬ vào các loại cổ phiếu mới. Phần biến động về đầu tư¬ có thể được loại bỏ khi tăng thêm số cổ phiếu mới được gọi là rủi ro có thể phân tán (hoặc rủi ro đặc thù), và phần biến động ổn định không phụ thuộc vào số cổ phiếu tăng thêm gọi là rủi ro không thể phân tán (hoặc rủi ro hệ thống).
Có thể có rất nhiều nguyên nhân gây nên sự biến động về giá cổ phiếu, trong đó có một số là nguyên nhân chung liên quan đến phần lớn các loại cổ phiếu, nhưng cũng có những nguyên nhân chỉ liên quan đến một công ty hoặc một vài công ty. Thị giá cổ phiếu thường phản ứng đối với bất kỳ biến cố bất ngờ nào có ảnh hưởng đến kết quả hiện tại hoặc tương lai của doanh nghiệp. Nếu một sự kiện động chạm đến một số lượng lớn các công ty, chẳng hạn một sự suy thoái không được dự kiến trước của nền kinh tế sẽ ảnh hưởng đến hầu hết các loại cổ phiếu trên thị trường. Những rủi ro gây ra bởi loại sự kiện này thường được gọi là rủi ro thị trường.
Ngược lại, có những sự kiện chỉ tác động đến sự phát triển của một công ty, ví dụ như bị kiện, có bãi công hay thất bại khi tung ra thị trường một sản phẩm mới, có thể gây ra những tổn thất bất ngờ đối với bản thân công ty và giữa chúng không hề có mối liên hệ tương quan với nhau. Các rủi ro này có thể hạn chế chúng thông qua việc phân tán đầu tư¬. Rủi ro có nguyên nhân bởi loại sự kiện này được gọi là rủi ro đặc thù (hay cá biệt).
Các khái niệm về rủi ro không thể phân tán (hệ thống) và có thể phân tán (cá biệt) cũng được sử dụng trong phạm vi đầu tư quốc tế. Bằng cách kết hợp đầu tư¬ vào cổ phiếu của các công ty ở các nước khác nhau có thể giảm rủi ro cho toàn bộ tài sản đầu tư¬, nhưng dĩ nhiên, chỉ giảm đến một giới hạn nào đó. Trên thực tế, thường tồn tại các tác nhân kinh tế chung tác động đến tất cả các doanh nghiệp không loại trừ một khu vực nào trên thế giới. Ngay cả khi thực hiện phân tán đầu tư¬ trên tầm quốc tế nhằm làm giảm bớt rủi ro thì bao giờ cũng vẫn còn một số rủi ro không thể loại trừ, kể cả những khoản danh mục đầu tư được đánh giá là phân tán tối ¬ưu nhất.