Trong suốt chương trình này chúng tôi sẽ nói về “chính phủ”. Nhưng chính xác ra thì chính phủ là gì?
Tất cả chúng ta đều có một ý tưởng nào đó về các cơ quan như: Quốc hội và các cơ quan lập pháp của bang và địa phương, tổng thổng và các thống đốc bang, thị trưởng, các tòa án và hàng loạt các cơ quan xếp theo vần chữ cái như: FHA, IRS, FAA, FTC, SEC, NLRB.
Hoa Kỳ có cơ cấu chính phủ liên bang, tức là các hoạt động của chính phủ diễn ra ở một số cấp: cấp liên bang, bang và địa phương. Chính phủ liên bang chịu trách nhiệm về quốc phòng, bưu điện, in tiền và điều hành thương mại giữa các bang và liên quốc gia. Mặt khác, các bang và địa phương theo truyền thống chịu trách nhiệm về giáo dục, phúc lợi, cảnh sát và chữa cháy, cung cấp các dịch vụ của địa phương như thư viện, thoát nước…
Mặc dù hiến pháp quy định các quyền hạn nào không giao một cách rõ ràng cho chính phủ liên bang thì vẫn thuộc về các bang và nhân dân, Hiến pháp đã tỏ ra là một văn kiện khá linh hoạt ở chỗ những ranh giới chính xác đã không rõ ràng.
Giáo dục thuộc trách nhiệm của địa phương, song chính phủ liên bang ngày càng tham gia nhiều hơn qua sự hỗ trợ của mình. Quy định trong hiến pháp trao cho chính phủ liên bang quyền kiểm soát việc kinh doanh giữa các bang là cơ sở để chính phủ liên bang điều hành hầu hết các doanh nghiệp, vì theo cách này hay cách khác, hầu hết các doanh nghiệp đều liên quan đến thương mại giữa các bang.
Ở cấp địa phương thường có cơ cấu chính phủ tách bạch. Mỗi cơ cấu đó đều có quyền đánh thuế và có trách nhiệm quản lý về mặt hành chính của một số chương trình. Ngoài ra, ở các thị trấn, thị xã và huyện còn có các trường học, cơ quan vệ sinh công cộng và thu viện. Năm 1982, có 82000 thực thể như vậy của chính phủ so với 155000 của năm 1942. Những ranh giới giữa các cơ quan nào là công cộng và cơ quan nào không phải công cộng thường không rõ lần. Khi chính phủ thành lập những tập đoàn, một doanh nghiệp công thì doanh nghiệp đó có phải là một bộ phận của “chính phủ” không? Ví dụ, AMSTRAK do chính phủ liên bang thành lập để quản lý các dịch vụ vận tải hành khách đường sắt giữa các bang, được nhận trợ cấp của chính phủ liên bang, nhưng nó lại được điều hành như một hãng tư nhân. Tương tự như vậy, ở nước Anh, chính phủ đã quốc hữu hóa công nghiệp thép. Nhưng công ty thép của Anh vẫn hoạt động như các công ty ở Hoa Kỳ, vậy có nên đưa công ty thép của Anh vào thành phần của chính phủ không? Vấn đề càng trở nên phức tạp hơn khi chính phủ lại là một cổ đông lớn trong công ty nhưng không phải là cổ đông duy nhất.
Vậy điều gì phân biệt giữa các cơ quan được chúng ta dán mác là “chính phủ” với các cơ quan tư nhân. Có hai điểm khác nhau quan trọng. Thứ nhất, trong chế độ dân chủ, những người chịu trách nhiệm lãnh đạo các cơ quan công lập được bầu ra hoặc do ai đó được chỉ định (hoặc lại được chỉ định bởi ai đó được người khác chỉ định…). Tính “hợp pháp” của việc người đó giữ chức vụ được phát sinh trực tiếp hoặc gián tiếp từ quá trình bầu cử. Ngược lại, những người chụi trách nhiệm quản lý General Motors do các cổ đông General Motors chọn ra; trong khi dó những người quản lý những quỹ từ thiện tư nhân( như quỹ Rockfeller và quỹ Ford Foundations) lại do ban quản trị chọn lựa.
Thứ hai, chính phủ được giao một số quyền hạn nhất định có tính chất bắt buộc mà các cơ quan tư không được giao. Chính phủ có thể buộc bạn phải nộp thuế( và nếu bạn không nộp, cơ quan chính phủ có thể tịch thu tài sản của bạn hoặc bỏ tù bạn). Chính phủ có quyền “ bắt buộc” thanh niên làm nghĩa vụ quân sự với mức tiền công thấp hơn mà mức họ tự nguyện, chính phủ có quyền tịch thu tài sản của bạn vì lợi ích công cộng và chỉ bồi thường thôi( quyền này gọi là quyền tối cao).
Các cơ quan tư và cá nhân không chỉ không có những quyền đó, mà chính phủ trên thực tế còn hạn chế các cá nhân trao cho người khác những quyền bắt buộc tương tự. Ví dụ, chính phủ không cho bạn tự bán mình làm no lệ.
Ngược lại, tất cả những trao đổi tư nhân đều là tự nguyện. Tôi có thể muốn bạn làm việc cho tôi, nhưng tôi không thể bắt buộc bạn làm việc đó. Tôi có thể cần tài sản của bạn để xây dựng văn phòng, nhưng tôi không thể bắt bạn bán tài sản đó. Tôi có thể nghĩ ra một vụ kinh doanh nào đó có thể lợi cho hai chúng ta, song tôi không thể bắt buộc bạn tham gia.
Khả năng sử dụng quyền bắt buộc này có ý nghĩa là chính phủ có khả năng làm một việc gì đó mà các cơ quan tư không thể làm được. Những người điều hành hai loại cơ quan công và tư sẽ cân nhắc lựa chon những điểm khác nhau đó, và điều này có thể tác động rất quan trọng đối với hành vi của hai loại cơ quan đó. Điều quan trọng là phải nhớ những điểm khác nhau này, khi nào chúng ta thảo luận những quan niệm khác nhau về vai trò của chính phủ, trong các chương sau.