Các hợp chất hoạt động bề mặt không ionic là những ancol béo hay poliete, có thể điều chế theo các phương pháp dưới đây.
Tổng hợp các ancol béo :
Đi từ anken xúc tác nhôm triankyl :
Tổng hợp oxo từ a-olefin:
Tổng hợp oxo từ olefin với nối đôi ở giữa mạch:
Tổng hợp các este polioxietylen và polioxietylenancol:
Phản ứng của ancol với oxietylen :
Phản ứng của phenol và ankylphenol với oxietylen :
Phản ứng của mecaptan với oxietylen :
Phản ứng của axit cacboxylic với oxietylen :
Các chất hoạt động bề mặt chứa lưu huỳnh
Các chất hoạt động bề mặt chứa lưu huỳnh thường có dạng liên kết –S–, –S–S– hay –S–CH2–CH2–S– như dưới đây .
1. Bis (α- clometylbenzyl)-sunfit (A) là một chất hoạt động bề mặt chứa lưu huỳnh làm phụ gia cho được tổng hợp từ phản ứng của stiren với sunfuađiclo như sau :
2C6H5CH=CH2 + SCl2 ® C6H5CHClCH2SCH2CHClC6H5
Stiren Bis (α-clometylbenzyl)sunfit
2. Bis (ankylbenzyl)đisunfit (C) cũng là chất hoạt động bề mặt chứa lưu huỳnh phụ gia cho dầu khoáng được tổng hợp từ ankylbenzen và natri sunfua theo một dãy phản ứng sau:
Trước tiên clometyl hóa ankylbenzen (A) cho clometylankylbenzen (B), cuối cùng chất này cho phản ứng với natrisunfit cho sản phẩm (C) theo sư đồ dưới đây :
3. Bis (ankylbenzylthio) etan cũng là một chất hoạt động bề mặt chứa lưu huỳnh được điều chế theo sơ đồ sau :
4. Dị vòng chứa lưu huỳnh: khi cho lưu huỳnh phản ứng với anken ở điều kiện đặc biệt ( 160-320 oC ,có mặt xúc tác ) tạo ra dị vòng chứa hai nguyên tử lưu huỳnh :
5/ Điều chế xangtogenat , phản ứng thực hiện theo hai bước sau :
Các chất hoạt động bề mặt chứa photpho ,oxi , lưu huỳnh và nitơ
Các chất hoạt động bề mặt chứa photpho hoặc photpho và lưu huỳnh được điều chế thường xuất phát từ photphotriclorua PCl3 như một số ví dụ dưới đây :
1./ Điều chế đibutyleste của axit triclometylphotphonic như sau :
Trước tiên điều chế tributylphotphit từ ancol butylic và photphotriclorua :
3C4H9OH + PCl3 + 3(C2H5)3N → (C4H9O)3P + 3(C2H5)3N.HCl
Tributylphotphit
Tiếp theo tributylphotphit phản ứng với cacbontetraclorua cho sản phẩm cuối cùng :
(C4H9O)3P + CCl4 → CCl3P(O)(OC4H9)2 + C4H9Cl
Đibutyleste của axit
Triclometylphotphonic
2/ Điều chế tri-p-ankylphenoxiphotphin từ phản ứng trực tiếp của ankylphenol với photphỏticloru theo sơ đồ sau :
3/ Điều chế 2,6-đitert-butyl-4-metylphenyleste (A) của axit pirocatechinphotphoric bằng cách este hóa pirocatechinphotphomonoclorit theo sơ đồ sau :
4/ Từ phân đoạn hiđrocacbon điều chế axit O-ankyl( O-aryl)đithiophonic theo sơ đồ sau :
5/ Điều chế các hợp chất chứa P,S và N . Từ các amin thơm cho phản ứng với P2S5 nhận được các hợp chất chứa P,S và N dưới đây :