Nhân công xây dựng xác định giá trị đường thẳng đứng
Trong xây dựng cần thường xuyên bố trí nhân công xác định và kiểm tra độ thẳng đứng của một số bộ phận công trình như tường, cột,
Nhân công xây dựng xác định phương thẳng đứng của tất cả những đường song song với phương dây dọi vì phương của dây dọi là phương thẳng đứng.
Hướng dẫn nhân công xây dựng xác định đường thẳng đứng
Muốn xác định đường thẳng đứng qua một điểm ta thả dây dọi đi qua điểm đó. Với một số bộ phận công trình khi thi công yêu cầu phải thẳng đứng như góc tường, cạnh cửa. Ta xây một 2 hàng gạch chuẩn rồi dựng thước hay căng dây lèo thẳng đứng, cố định lại làm cữ để xây các hàng tiếp theo.
Hướng dẫn nhân công xây dựng căng dây thẳng đứng xây góc tường
Giá trị đường thẳng đứng có các cách sau:
Cầm dọi, đứng ở một vị trí không vuông góc với bề mặt nào của cấu kiện, bộ phận công trình cần kiểm tra, rê dây dọi từ từ vào cạnh A của cấu kiện. Nếu giao tuyến đó trùng với dây dọi thì bộ phận đó thẳng đứng.
Kiểm tra bằng dây dọi
Dùng thước đuôi cá và quả dọi
Treo dây dọi vào điểm giữa, ở phía trên thước đuôi cá
Ốp thước đuôi cá vào cạnh cần kiểm tra
Nếu dây dọi trùng với vạch tim chân thước thì cạnh kiểm tra theo phương thứ nhất thẳng đứng
Làm lại thao tác trên với phương vuông góc ban đầu và kết luận
Dùng thước tầm kết hợp với ni vô
Áp thước tầm vào một mặt của cấu kiện
Áp ni vô vào thước tầm và quan sát bọt nước trong ống thủy
Cũng làm như vậy với mặt kề bên của cấu kiện
Kết luận: Nếu bọt nước trong ống thủy ở cả 2 lần đều nằm chính giữa thì cấu kiện thẳng đứng
Nếu chỉ 1 trong 2 lần, bọt nước không ở giữa thì cấu kiện đó không thẳng
Đo độ cao:
Muốn đo độ cao ta phải đo theo đường thẳng đứng. Thông thường người ta cho trước một điểm có độ cao nào đó (Cốt chuẩn). Áp dụng phương pháp đo độ cao để xác định và kiểm tra cao độ của bộ phận, kết cấu nào đó
Ví dụ: Xác định cao độ để lắp lanh tô biết:
Cao độ của lanh tô theo thiết kế là 2.1m
Cốt chuẩn cho trước là cốt nền 0. 00 Cách xác định:
Dùng dây dọi để xác định 2 đường thẳng đứng ở gần vị trí đầu của lanh tô
Từ cốt 0. 00 của nền nhà đo lên theo 2 đường thẳng đứng một đoạn bằng nhau 2, 1m, đánh dấu lại, đó chính là cao độ cần xác định
Cũng có thể chỉ đo theo 1 đường rồi dùng ni vô, ti ô, xác định đường nằm ngang là được
Nhân công xây dựng xác định giá trị đường nằm ngang
Xác định giá trị đường nằm ngang:
Mặt nước ao hồ hay ở trong chậu ở trạng thái yên lặng có thể gọi là mặt phẳng nằm ngang. Những đường thẳng nằm trong mặt phẳng nằm ngang được gọi là mặt nằm ngang
Thực tế trong xây dựng ta phải xác định đường nằm ngang. Đó là các thanh treo nằm ngang, các dãy lanh tô cửa
Nhân công xây dựng thi công đường nằm ngang
Cách 1: Dùng ống nhựa mềm xác định đường nằm ngang qua 1 điểm đã cho
Đặt một đầu ống nước vào vị trí điểm đã cho (Điểm A)
Đặt đầu còn lại tại vị trí B
+Điều chỉnh lên xuống một trong 2 đầu sao cho mực nước ở đầu A trùng đúng điểm A, giữ cố định ống
+Theo nguyên tắc bình thông nhau thì mực nước ở đầu B ngang bằng với điểm A
Nối AB ta được đường nằm ngang AB
Khi 2 điểm AB ở gần nhau trong phạm vi của thước tầm ta có thể dùng thước tầm, ni vô thước để xác định như sau:
+Đặt đầu thước vào điểm A, đầu kia về phía điểm B
Đặt ni vô chồng lên thước
Kiểm tra đường nằm ngang bằng thước tầm, ni vô giữa
Điều chỉnh đầu thước ở đầu B sao cho bọt nước của ni vô ở chính
Nối AB ta được đường nằm ngang
Xác định 1 đường nằm ngang dựa vào 1 đường nằm ngang có trước trên mặt phẳng
Thực tế này cũng hay xảy ra trong quá trình thi công xây dựng công trình. Ví dụ đổ bê tông giằng móng đã xong (Giằng móng đổ chuẩn), muốn xác định vị trí bậu cửa ta chỉ việc đo từ mặt giằng lên một khoảng bằng độ cao thiết kế, hoặc có thể xác định vị trí đặt lanh tô qua vị trí đặt bậu cửa. Cách làm như sau:
Dựng 2 đường thẳng đứng vuông góc với đường nằm ngang đã cho
Theo 2 đường thẳng đứng đó đo 2 đoạn bằng nhau và bằng kích thước thiết kế đánh dấu tại A và B
Nối A với B ta được đường nằm ngang AB
Nhân công xây dựng kiểm tra đường nằm ngang:
Muốn kiểm tra một đường thẳng xem có nằm ngang hay không ví dụ như cạnh dầm, lanh tô, lan can. . . ta chỉ việc ốp ni vô theo đường thẳng đó. Trường hợp cạnh dài ta dùng kết hợp ni vô và thước tầm. Nếu bọt nước nằm chính giữa thì cạnh đó nằm ngang. Nếu lệch, thì phía nào bọt nước lệch về thì phía đó cao
Kiểm tra đường nằm ngang bằng ống nhựa mềm
Trường hợp 2 đầu của điểm kiểm tra ở xa nhau ta có thể căng dây và dùng ống nhựa mềm để kiểm tra
Đo độ dài
Muốn đo độ dài như khoảng cách giữa các trục nhà, kích thước ô cửa, . . . ta phải đo theo đường nằm ngang. Như vậy các kích thước mới đúng. Ta làm như sau:
Căng dây giữa 2 điểm A, B
Điều chỉnh cho dây nằm ngang
Đặt thước theo dây và đo khoảng cách AB1
Dùng quả dọi thả tại B1 ta được điểm B trên mặt đất.
Nhân công xây dựng xác định giá trị vuông góc:
Xác định giá trị góc vuông
Trong xây dựng ta thường phải xác định góc vuông khi đã biết vị trí của đỉnh góc vuông, hướng của 1 cạnh. Ví dụ khi giác móng người ta thường cho trước vị trí điểm góc công trình và một hướng của công trình đi qua điểm cho trước đó. Ta phải xác định hướng vuông góc còn lại của công trình đó
Để xác định góc vuông người ta thường dùng thước vuông
Đặt góc thước vuông vào điểm đã cho
Điều chỉnh 1 cạnh thước vuông với hướng OX đã cho
Xác định góc vuông bằng thước
Vạch đường thẳng OY theo cạnh thước còn lại Cũng có thể sử dụng phương pháp đo để xác định :
Trên cạnh OX đo 1 đoạn OM bằng 4 đơn vị dài. Lấy M làm tâm quay cung tròn bán kính 5 đơn vị dài, lấy O làm tâm quay cung tròn bán kính 3 đơn vị
dài. Hai cung tròn này cắt nhau tại N. Nối NO ta được góc vuông MON
Kiểm tra hình chữ nhật
Trong xây dựng ta thường phải kiểm tra hình chữ nhật như kiểm tra một nền nhà trước khi lát gạch hoa, một bức tường trước khi ốp, kiểm tra móng đào trước khi xây
Ví dụ: Muốn kiểm tra hình chữ nhật ABCD ta làm như sau:
Đo độ dài 2 đường chéo AC, BD
Đo bất kì một góc nào
Nếu AC = AD và góc đo vuông thì ta kết luận ABCD là hình chữ nhật Cũng có thể đo các cặp cạnh đối nếu chúng bằng nhau, 2 đường chéo
cũng bằng nhau thì ABCD là hình chữ nhật