Phương Nam Co LTD
Cung cấp chất hoạt động bề mặt, dầu bôi trơn Korea
© 7/5/2024 - Vietnam12h.com Application

Bảng đánh giá HSTNN


Các đặc tính nêu trên là những chỉ tiêu chính dùng để đánh giá một HSTNN. Về thực chất, bản thân các chỉ tiêu này không đặc trưng cho mục tiêu hay kết quả đúng như mong muốn. Năng suất cao không phải lúc nào cũng tốt hơn năng suất thấp; tính tự trị cao cũng chưa hẳn là luôn luôn tốt hơn tính tự trị thấp. Các mục tiêu của từng HSTNN là do con người áp đặt theo khái niệm của các giá trị văn hoá và sự nhận thức về quyền lợi cá nhân hay quyền lợi cộng đồng.

Bảng 1-1. Phát triển nông nghiệp là hàm số của các đặc tính hệ sinh thái nông nghiệp

Chỉ tiêu

Năng suất

Ổn định

Bền Vững

Công bằng

Nương rẫy

Thấp

Thấp

Cao

Cao

Canh tác truyền thống

Trung bình

Trung bình

Cao

Trung bình

Cải tiến (cây trồng NS cao)

Cao

Thấp

Thấp

Thấp

Cải tiến (cây trồng NS cao + Cây họ đậu)

Cao

Cao

Thấp

Trung bình

Hệ lý tưởng? (đất xấu)

Cao

Trung bình

Cao

Cao

 

 

 

 

 

Bảng 2-2. đánh giá các tính chất HSTNN Trung du miền Bắc Việt Nam

(Nguồn: Lê Trọng Cúc và Rambo, 1990)

Chỉ tiêu

Năng suất

Ổn định

Chống chịu

Tự trị

Hợp tác

Công bằng

Lúa nước

đơn vị diệntích cao, đơn vị lao động thấp

Trung bình

Cao

Trung bình

Cao

Trung bình

Sức kéo trâu bò, lao động, phân hoá học, hữu cơ

Lũ lụt, hạn hán, sâu bệnh

Duy trì độphì nhiêu của đất, độc tố nhôm, sự kháng thuốc của côn trùng

Sự phụ thuộc vào phân hoá học và thuốc trừ sâu, giống mới

Quản lí thuỷ lợi, bố trí thời vụ của hợp tác xã

Các diện tích khác nhau phân bổ cho các gia đình

Vườn nhà

đơn vị diệntích trung bình, đơn vị lao độngcao

Cao

Cao

Cao

Thấp

Cao trung bình

Cung cấp đủ phân chuồng và phân hoá học

Hệ đa canh và di truyền cao

Chu trình dinh dưỡng, tốc độ xóimòn thấp

Sản phẩmsơ cấp cho sự tiêu thụ của gia đình, nhu cầu ngoài vào ít

Hộ gia đình quản lí

Chỉ có một số gia đình có chỗ thích hợp để làm ao cá

Vườn chè

đơn vị diệntich trung bình, đơn vị lao độngcao

Cao

Trung bình

Thấp

Thấp

Thấp

Thu hái là lao động nặng nhọc vào ban ngày

Kháng thuốc cao

Xói mònthấp, cần cung cấp thêm dinh dưỡng khi thu hái

Sản phẩmthu hoạch phụ thuộc vào thị trường ngoài

Hộ gia đình quản lí

Giá đầu tư cơ bản kiến thiết đồi chè cao

đồi sắn

đơn vị diệntích thấp, đơn vị lao động cao

Cao

Thấp

Cao

Thấp

Cao

Cho sản lượng cao trên đất tốt, đất đồi xói mòn

Ít có vấn đề sâu bệnh, sản lượng ổn định, dao động ít

Tốc độ xói mòn cao

Sản phẩm tự cấp không đầu tư bên ngoài

Hộ gia đìnhquản lí, xói mòn đất có thể huỷ hoại ruộng lúa của hộ gia đình khác

Có thể trồngtrên đất hoang không cần dụng cụ hoặc đầu tư đặc biệt

   đồi cọ

đơn vị diện tích thấp, đơn vị lao động cao

 Cao

 Cao

 Thấp

 Thấp

 Thấp

 

 Cây lâu năm

 Xói mòn làm giảm chất dinh dưỡng

 Sản phẩm hạn chế thị trường

 Hộ gia đình quản lí

Chỉ có một số hộ gia đình có đất trồng cọ thích hợp

   Cây nguyên liệu giấy

đơn vị diện tích thấp, đơn vị lao động cao

 Cao

 Trung bình

 Thấp

 Thấp

 Thấp

  Công lao động chính là công trồng

 Cây chịu hạn và sâu bệnh một khi đồi trống

 Suy yếu dinh dưỡng lâu dài do khai thác xuất khẩu

 Sản phẩm bán với giá thấp cho người mua độc quyền

Hộ gia đình quản lí, cần nhiều hoá chất có khi làm ảnh hưởng mùa màng nhà bên cạnh

 Chỉ có một số hộ gia đình có đủ đất và lao động để trồng cây

    Chăn nuôi gia súc

đơn vị diện tích thấp, đơn vị lao động trung bình

  Thấp

 Trung bình

 Trung bình

  Thấp

  Thấp

Thu lượm thức ăn và chăm sóc trâu bò là công việc nặng nhọc ở nơi đất đai hạn chế

 Nguy cơ đối với bệnh tật và thiếu thức ăn cao

 Chăn thả quá mức làm giảm nguồn thức ăn, tăng xói mòn

  Cần tiêm phòng và dịch vụ thú y

 Phá hoại ruộng hàng xóm, cạnh tranh với tài nguyên xã hội chung

 Chỉ có những hộ khá giả mới có khả năng đầu tư, gặp rủi ro khác

Ý nghĩa của quan niệm hệ thống trong sản xuất nông nghiệp

Triết học duy vật đã chỉ ra rằng để nghiên cứu một hiện tượng hay một sự vật ta phải xem xét nó trong mối quan hệ với các hiện tượng khác vì mọi hiện tượng đều có mối quan hệ hữu cơ với nhau. Mặt khác mỗi hiện tượng đều luôn nằm trong trạng thái biến đổi và phát triển mà nguồn gốc và động lực chủ yếu của hiện tượng đó nằm trong bản thân sự vật, vì vậy việc nghiên cứu một sự vật phải xem lý thuyết hệ thống là nền tảng của phương pháp luận. Từ khái niệm về hệ thống, hàng loạt chỉ số môi trường trong nông nghiệp được xây dựng lên nhằm đánh giá hiện trạng của hệ thống và chất lượng môi trường của hệ thống.