Các hóa chất sử dụng trong phương pháp hóa lý để xử lý nước thải chế biến thủy sản thường có nguồn gốc hóa học, một mặt chúng xử lý các chất ô nhiễm, mặt khác hóa chất tồn dư sau xử lý có thể gây ô nhiễm đến nguồn tiếp nhận. Nghiên cứu thay thế hợp chất có nguồn gốc hóa học mang tính cần thiết. Kết quả trong nghiên cứu cho thấy sử dụng gum muồng xử lý được 96% COD, 82% ni-tơ, 78,67% phốt pho và 80,4% SS.
Từ đó cho thấy bước đầu có thể ứng dụng và thay thế dần hóa chất có nguồn gốc sinh học vào xử lý nước thải chế biến thủy sản nhằm giảm thiểu ô nhiễm môi trường cho nguồn tiếp nhận.
Vấn đề xử lý nước thải thủy sản gây ô nhiễm môi trường
Sự phát triển của ngành chế biến thủy sản đang gây ô nhiễm môi trường. Mức độ ô nhiễm của nước thải từ quá trình chế biến thủy sản thay đổi rất lớn phụ thuộc vào nguyên liệu thô (tôm, cá, mực, bạch tuộc, cua, nghêu, sò…), sản phẩm thay đổi theo mùa vụ và thậm chí ngay trong ngày làm việc (Johnson et al., 2008), nhất là với dây chuyền chế biến có nồng độ các chất ô nhiễm rất cao (pH từ 6,5 - 7,0, SS từ 500 - 1.200 mg/L, COD từ 800 - 2.500 mgO2/L, BOD5 từ 500 - 1.500 mgO2/L, tổng N từ 100 - 300 mg/L, tổng P từ 50 - 100 mg/L, dầu và mỡ 250 - 830 mg/L) (Lê Hoàng Việt và Nguyễn Võ Châu Ngân, 2014). Qua đó cho thấy nước thải chế biến thủy sản ô nhiễm hữu cơ và có khả năng phân hủy sinh học cao thể hiện qua tỉ lệ BOD/COD, dao động từ 0,6 đến 0,9 (Nguyễn Trung Việt et al., 2011). Đối với nước thải phát sinh từ chế biến cá da trơn có nồng độ dầu mỡ rất cao từ 250 đến 830 mg/L (Ngô Xuân Trường et al., 2008). Nước thải sơ chế thủy sản là loại nước thải ô nhiễm chất hữu cơ, độ màu, chất rắn lơ lửng cao (Lâm Minh Triết, 2006).
Thường các hệ thống xử lý nước thải chế biến thủy sản muốn có công đoạn tiền xử lý - keo tụ tạo bông với chất trợ keo tụ Polymer. Tuy nhiên dư lượng polymer sau quá trình xử lý có thể đưa ra nguồn tiếp nhận tiếp tục gây ô nhiễm thứ cấp. Vì thế việc tìm ra loại chất khác để thay thế là rất quan trọng. Ở Việt Nam có nhiều loài thực vật có khả năng làm chất keo tụ, đặc biệt hạt cây muồng có nhiều nghiên cứu trong và ngoài nước chứng minh về khả năng xử lý một số loại nước thải công nghiệp mang lại hiệu quả cao, thân thiện với môi trường.
Nghiên cứu này ứng dụng chất keo tụ sinh học trong xử lý nước thải thủy sản nhằm khảo sát khả năng ứng dụng chất trợ keo tụ từ gum hạt muồng để giảm thiểu nồng độ ô nhiễm trong nước thải thủy sản, từ đó có thể tăng hiệu quả xử lý cho các công trình xử lý phía sau.